İnşaat maliyetlerindeki yüksek artış müteahhitleri `depo`lamaya yöneltiyor
TÜİK verilerine göre, İnşaat Maliyet Endeksi yıllık yüzde 90,27 artarken, malzeme endeksindeki artış yüzde 113 oldu. Sektör yetkilileri bu artışların piyasada çok daha yüksek olduğu görüşünde. Şirketler artan fiyat ve ürün bulamama endişesinden dolayı malzemede depolamaya gidiyor ya da yeni proje almıyor.
Leyla İLHAN
İnşaat malzemeleri fiyatlarında, 2021 yılının Kasım ayında başlayan sert yükseliş sürüyor. TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi şubat ayı sonuçlarına göre yıllık maliyet endeksi yüzde 90,27 artarken, malzeme endeksindeki yıllık artış ilk defa 100 barajını aşarak yüzde 113 oldu. Sektör yetkililerine göre bu artışlar piyasada çok daha yüksek. Şirketler artan fiyat ve ürün bulamama endişesinden dolayı malzemede depolamaya gidiyor veya yeni proje almıyor.
İnşaat malzemelerinde çok yüksek enflasyon yaşandığını belirten Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Melih Tavukçuoğlu, “Bugün aldığımız fiyata yarın aynı ürünü bulamıyoruz. Bugün olan ürün yarın piyasada bulunamayabiliyor. Dolayısı ile artık bu endişe ile de yaşıyoruz. Bir ürün pahalıdır ama yarın da piyasada vardır, pahalıda olsa alırsınız. Fakat olmayınca varken alayım, bir kenara koyayım, çünkü inşaata başladığımda bunu bulamam psikolojisi başladı. Bu nedenle müteahhitler parasını verip 1000 metrekare seramik alıyor, deposunda tutmaya çalışıyor.” diye konuştu.
Malzemedeki fiyat artışlarının, açıklamanın çok üzerinde olduğunu söyleyen Keten Grup Yönetim Kurulu Başkanı Ferhat Keten ise, “En basit malzemede bile fiyat artışı yüzde 200. Alçıpan 6 katına çıktı. Beton 2,5- 3 kat arttı. Eğer yapabiliyorsak önceden ödemeyi yaparak malzemeyi bağlıyoruz ya da iş almıyoruz” dedi.
“Bu kadar yüksek fiyatla kim ev alır endişesi yaşıyoruz”
Malzemedeki fiyat artışlarının son birkaç ayda hızlandığına dikkat çeken Dekar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Salih Kuzu, “Şu anda uzun vadeli bağlantılarla malzemeye pek yanaşılmıyor. Çünkü bu uzun vade de fiyatların nereye varacağını kimse kestiremiyor. Kısa vadeli kontratlarla malzeme satın alarak çözüyoruz” dedi. Maliyetleri ön göremedikleri için temelden satıştan vazgeçtiklerini anlatan Kuzu, “Böylece olası fiyat artışlarını yansıtma imkanımız oluyor” dedi. “Fiyat artışlarının normale gelmesini ve kabul edilebilir enflasyon oranları bekliyoruz” diyen Kuzu, “Bir taraftan proje yapmak zorundayız, talep çok ancak bir taraftan da bu kadar yüksek fiyatlarla kim ev alabilir endişesi yaşıyoruz” değerlemesini yaptı.
“Yeni üretim için fiyatların durması şart”
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Demirin tonu 17 bin liraya çıktı. Çimentonun tonu 1000 liraya geldi. Konut fiyatları yükselince arsa sahipleri de arsa karşılığı oranlarını yükseltiyor. Arsası olan paha biçemiyor. Bu iki alanda fiyat yükselince proje çıkmıyor. Proje çıkmayınca arz azalıyor. Bu paradokstan dolayı yeni proje yok gibi” diye konuştu. Piyasada enerji girdilerindeki artışların durmasıyla bir fiyat pozisyonu alınabileceğini aktaran Durbakayım, “Taşeronla bir anlaşma yapıyorsunuz adam ertesi gün ya fiyat farkı istiyor ya da vazgeçtim diyor. Böyle bir ortamda bırakın ucuzlatmayı yeni fiyat vermeniz mümkün olmuyor. Bu da kira artışlarını tetikliyor” değerlendirmesini yaptı.
Satılmayan projelerdeki konutlar baz alınıp, stok var denilerek sektörün üretimdeki gazının kesildiğini öne süren Durbakayım, “Bir sanayici gibi biz inşaatçılar da istihdam yaratan, barınma ihtiyacı karşılayan sektör olarak göz önünde tutulmamız lazım Ancak çıkan her yönetmelik işimizi zor yapacak noktaya getiriyor. Eğer inşaat için aldığımız demiri ya da çimentoyu kullanmayıp satsaydık, çok daha karlıydı. Kullandığımız zaman değeri düşüyor” açıklamasını yaptı.
Şubatta aylık endeks artışı yüzde 5,73
İnşaat maliyet endeksi şubatta aylık bazda yüzde 5,73, yıllık yüzde 90,27 artış kaydetti. Malzeme endeksinin yıllık artışı yüzde 113’ü geçti. Türkiye İstatistik Kurumu, şubat ayına ilişkin inşaat maliyet endeksi verilerini açıkladı. Endeks şubatta bir önceki aya kıyasla yüzde 5,73, yıllık bazda yüzde 90,27 yükseldi. Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 7,56, işçilik endeksi yüzde 0,23 arttı. Yıllık bazda da malzeme endeksi yüzde 113,27, işçilik endeksi yüzde 41,38 artış gösterdi. Bina inşaatı maliyet endeksi, şubatta bir önceki aya göre yüzde 5,82, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 87,91 yükseldi. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 7,82, işçilik endeksi yüzde 0,1 arttı. Malzeme endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 110,44, işçilik endeksi yüzde 41,29 artış kaydetti.
Kaynak;https://www.dunya.com/sektorler/insaat-maliyetlerindeki-yuksek-artis-muteahhitleri-depolamaya-yoneltiyor-haberi-654758
orhan genç